Mnogość różnych gatunków metalu jest ciężka do wyobrażenia sobie nawet dla miłośników „ciężkiego grania”. Co więcej muzykę niektórych kapel ciężko jest jednoznacznie sklasyfikować. Powstają zatem coraz to nowsze określenia, jak choćby extreme gothic metal, które wprowadzają jeszcze większy zamęt. Tak naprawdę istnieje jednak kilka głównych nurtów muzyki metalowej.

Pierwszym zespołem, który zapoczątkował nowy nurt w muzyce jest brytyjski Black Sabbath. To oni wraz z Deep Purple oraz Judas Priest uważani są za twórców heavy metalu, czyli klasycznej odmiany ciężkiego grania, która do dnia dzisiejszego inspiruje kolejne pokolenia. Z czasem pojawiały się następne brytyjskie kapele, które zaczęły grać nieco szybciej i agresywniej. Całą grupę tych zespołów, na czele z Iron Maiden, Def Leopard oraz Saxon, nazwano „Nową Falą Brytyjskiego Heavy Metalu” – NWoBHM. Z czasem stało się to określeniem nowego podgatunku.

Zainteresowanie metalem przeniosło się dosyć szybko z Wysp Brytyjskich na resztę kontynentu. Nowy gatunek muzyki stał się szczególnie popularny w Niemczech. Pojawiła się tam cała grupa zespołów, które zaczęły grać klasyczną odmianę metalu. Naczelnymi przedstawicielami stały się w latach 70 zespoły Scorpions, Running Wild oraz Accept. W latach 80 powstało wiele kapel, które zaczęły grać szybciej. Dodatkowo perkusiści zaczęli używać „podwójnej stopy”. W warstwie lirycznej dominowała zaś tematyka fantasy, mitologii, historii oraz literatury. Tak właśnie narodził się power metal. Czołowymi niemieckimi przedstawicielami zostały zespoły: Helloween, Gamma Ray, Blind Guardian, Rage oraz Grave Digger.

Pogoń za szybkością trwała w dalszym ciągu, zarówno w Niemczech, jak i Stanach Zjednoczonych. Zespołem, który wyznaczył nowe trendy w muzyce została Metallica. To właśnie ta amerykańska kapela zaczęła grać szybciej niż dotychczasowi artyści. Szybkie partie gitary połączono z agresywną i przełamującą rytm perkusją. Nowy gatunek muzyki określono mianem thrash metalu. Stał się on tak popularny, że błyskawicznie pojawiła się cała rzesza naśladowców. W Ameryce wyróżniały się zespoły: Megadeth, Anthrax, Slayer, Overkill, Exodus oraz Testament. Czołowymi niemieckimi przedstawicielami zostały: Sodom, Tankard, Kreator oraz Destruction.

Thrash Metal poruszał różną tematykę, ale nigdy nie był łączony z makijażem. Takie połączenie wykorzystały jednak norweskie kapele. Co więcej zaczęły one stosować elementy muzyki tła, co miało spotęgować mroczny i złowrogi charakter muzyki. Całości dopełniał skrzekliwy wokal. Tak narodził się black metal. Pionierem gatunku jest wprawdzie brytyjski Venom, to jednakże norweskie zespoły rozpowszechniły ten styl. Czołowymi przedstawicielami są: Mayhem, Bathory, Burzum oraz Gorgoroth. Z czasem kolejne zespoły wzorowały się na tym stylu, zaczęły jednak poruszać tematykę śmierci, ludobójstwa oraz kanibalizmu. Tak wyodrębnił się osobny podgatunek, zwany death metalem.

Można dalej mnożyć kolejne style, jak choćby: gothic metal, dark metal, czy metal symfoniczny. Nie ma to jednak sensu, bo pojedyncze podgatunki różnią się od siebie niewiele, a często o przynależności do konkretnego stylu decyduje chociażby warstwa liryczna. Nie warto zatem traktować zbyt serio wszelkich klasyfikacji, tylko po prostu cieszyć się pięknym brzmieniem.